ดูแลสุขภาพ

การดูแลรักษาสุขภาพ

4.1 การเฝ้าสังเกตสุขภาพของท่าน

• ไวรัล โลด (Viral Load) คือจำนวนเชื้อเอชไอวีที่อยู่ในเลือดของท่าน เชื้อเอชไอวีเพิ่มจำนวนและถ่ายเทเชื้อตัวใหม่เข้าสู่กระแสเลือดอย่างต่อเนื่อง
• การตรวจพบจำนวนเชื้อเอชไอวีในเลือดปริมาณหนึ่ง ช่วยให้แพทย์สามารถคาดคะเนได้ว่าเชื้อไวรัสเหล่านี้แตกตัว เพิ่มจำนวนรวดเร็วเพียงใด

• เซลล์ ซีดีโฟร์ คือ เซ็ลล์ในระบบภูมิคุ้มกันของท่านที่เมื่อเชื้อเอชไอวีเข้าไปแล้วก็จะทำลายมันลงทีละน้อย ๆ

• พบแพทย์เป็นประจำเพื่อตรวจร่างกายตามปกติ
• ทำตัวให้คุ้นเคยกับสภาพร่างกายและสุขภาพของท่านเอง
• สังเกตดูความเปลี่ยนแปลงซึ่งอาจบ่งบอกว่าระบบภูมิคุ้มกันของท่านเริ่มทำงานไม่ได้ดีเหมือนเดิม
• ดูแลรักษาสุขภาพอันดีของปากและฟัน

• 4.2 การบำบัดรักษา

  ปัจจุบันนี้ยังไม่มีการรักษาเชื้อเอชไอวีหรือโรคเอดส์ให้หายขาด อย่างไรก็ตามในช่วงเวลาห้าปีที่ผ่านมาได้มีการผลิตยาใหม่ ๆ เพิ่มขึ้นมาหลายชนิดเพื่อต่อสู้เชื้อเอชไอวีและชลอการเป็นโรคต่างๆ ที่สัมพันธ์กับโรคเอดส์ โดยการลดอันรายที่เชื้อไวรัสจะกระทำต่อระบบภูมิคุ้มกัน
  
  ยาสำหรับต้านเชื้อเอชไอวีเรียกว่ายาต้านไวรัส (แอนตี้-เรทโทรไวรัลส์, Anti-retrovirals) แตกต่างจากยาที่ท่านอาจได้รับเพื่อป้องกันโรคติดเชื้อแทรกซ้อน ยาต้านไวรัสไม่สามารถทำลายเชื้อเอชไอวีให้หมดไป แต่ยาจะชลอและมุ่งหยุดยั้งการเพิ่มจำนวนของเชื้อไวรัสเอชไอวีในร่างกายของท่าน
  
  นั่นหมายความว่า:
  • การเพิ่มจำนวนของไวรัลในเซลล์ซีดีโฟร์ ของท่านลดน้อยลง
  • ตัวเลขที่เป็นผลของการตรวจไวรัสโลดลดลง (นั่นคือมีจำนวนไวรัสปรากฏในกระแสเลือดของท่านน้อยลง)
  • ลดอันตรายที่จะเกิดขึ้นต่อระบบภูมิคุ้มกันของท่าน และ
  • ชลอการเจ็บป่วยด้วยโรคที่สัมพันธ์กับโรคเอดส์ และอาจหยุดยั้งมิให้โรคเหล่านั้นเกิดขึ้น
  
  ท่านอาจเคยได้ยินเรื่องที่ว่า มีผู้กินยาต้านไวรัสที่ได้รับการบอกหลังการตรวจเลือดว่าตรวจไม่พบเชื้อเอชไอวีในกระแสเลือดแล้ว เหตุการณ์เช่นนี้หมายถึงจำนวนเชื้อไวรัสลดลงไปอยู่ในระดับที่ไม่อาจตรวจพบได้ ไม่ได้หมายความว่าไม่มีเชื้อเอชไอวีอยู่ในร่างกายของคนนั้นอีกต่อไป แต่หมายความว่าจำนวนเชื้อไวรัสลดน้อยลงมากจนกระทั่งไม่อาจตรวจพบและนับจำนวนได้ จุดมุ่งหมายของยาต้านไวรัสก็คือ ลดจำนวนไวรัสให้น้อยลงจนถึงระดับที่ตรวจหาไม่พบ อย่างไรก็ตามเชื้อเอชไอวีก็ยังคงมีอยู่ในกระแสเลือดและของเหลวอื่นๆ ของร่างกายและยังคงสามารถแพร่ไปยังผู้อื่นได้ ยาต้านไวรัสทำงานแตกต่างกันไปในร่างกายของแต่ละคน คนที่ดีที่สุดที่ท่านควรพูดคุยด้วยเกี่ยวกับการบำบัดรักษา (Treatment) คือเพทย์ที่จะสั่งจ่ายยาต้านไวรัสให้ท่าน ถ้าแพทย์ของท่านไม่มีประสบการณ์ในเรื่องเอชไอวี/โรคเอดส์ หรือไม่อาจสั่งจ่ายย่าเหล่านนี้ได้ ท่านอาจนัดหมายพบแพทย์ในคลีนิคสุขภาพทางเพศหรือโรงพยาบายใหญ่ที่อยู่ใกล้บ้านท่านที่สุด เจ้าหน้าที่ด้านรักษาที่สภาโรคเอดส์ในรัฐหรือเขตเทอริทอรี่ของท่านสามารถให้คำแนะนำในเรื่องนี้ได้เช่นกัน
  
  หัวข้อที่ท่านควรพิจารณาในการรักษา คือ
  • ยาต้านไวรัสไม่ได้ทำงานได้ดีเท่าเทียมกันในร่างกายของทุกคนที่กินยา แพทย์จะให้คำแนะนำแก่ท่านได้
  • บางคนได้รับผลข้างเคียง (Side effects) จากยาเหล่านี้ เรื่องสำคัญคือ ถ้าท่านรู้สึกไม่สบายหลังการใช้ยา ท่านจะต้องบอกให้แพทย์ทราบ
  • ยาต้านเชื้อเอชไอวีส่วนมากจะต้องกินตรงตามเวลาที่กำหนดและบางครั้งแม้แต่ในตอนกลางดึก เพื่อให้ยาเหล่านี้ทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ ท่านต้องปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด
  • บางครั้งเชื้อเอชไอวีอาจดื้อยาและทำให้ยาหยุดทำงาน การสังเกตสุขภาพจะช่วยให้แพทย์ทราบว่ายาได้รับการต่อต้านหรือไม่
  • ท่านอาจต้องการลองใช้การบำบัดรักษาด้วยวิธีธรรมชาติหรือการบำบัดเสริม (natural or complementary therapies) บางคนใช้วิธีธรรมชาติเท่านั้น และบางคนอาจใช้วิธีธรรมชาติร่วมกับการรักษาทางแพทย์แผนปัจจุบัน
  • ยาประเภทกระตุ้นอารมณ์ เช่น ยาอี-เอ๊กซ์สตาซี่ (ecstasy) มีปฏิกรยาในทางลบกับยาต้านไวรัส ถ้าท่านกำลังรับการรักษาและคิดจะใช้ยาเหล่านั้น โปรดปรึกษาแพทย์ของท่านหรือเจ้าหน้าที่ด้านการรักษาแห่งสภาโรคเอดส์
  • การเริ่มใช้ยาต้านไวรัสเป็นการตัดสินใจครั้งสำคัญ หลายคนพบว่าสุขภาพของตนดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัดเมื่อเริ่มใช้ยาต้านไวรัน และสุขภาพในระดับดีเช่นนี้อาจดำเนินไปเป็นเวลาหลายปี
  อย่างไรก็ตามนั่นเป็นการตัดสินใจของท่านว่าจะรับการรักษาหรือไม่และเมื่อไรจะเริ่มรับการรักษา “ฉันเริ่มการรักษาเมื่อ 3 ปีที่แล้ว ตอนนั้นฉันไม่สบายมากและต้องเข้าโรงพยาบาลสองสามครั้ง การปกปิดเรื่องไว้จากพ่อแม่และเพื่อนเริ่มเป็นเรื่องยาก การรักษาทำให้สุขภาพของฉันดีขึ้นเป็นอย่างมาก ตอนนี้ปัญหาที่มีอยู่เพียงอย่างเดียวก็คือการที่ต้องกินยาหลายเม็ด ฉันต้องจัดระเบียบเพราะยาบางชนิดต้องกินตอนท้องว่างและบางชนิดต้องกินพร้อมอาหาร และชนิดอื่นๆ ต้องกินหลังอาหาร นั่นเป็นเรื่องยากได้บางครั้ง แต่สำหรับฉันแล้วมันมีค่าคุ้มกับความยากลำบาก”

  4.3 การบำบัดเสริมขนิดต่าง ๆ

  หลายคนที่มีเชื้อเอชไอวี/โรคเอดส์ เลือกใช้การบำบัดเสริม (Complementary therapies) (หรือเรียกอีกอย่างว่าการบำบัดทางเลือก, Alternative therapies) ได้แก่การบำบัดแบบสะกดจิต (ฮิพโนเทอระพิ, Hypnotherapy) ยาจีน การรักษาแบบคล้อยตามอาการ (Homoeopathy) การฝังเข็ม (แอคคิวพังค์เชอร์, Acupuncture) การบำบัดด้วยวิธีทางฟิสิกส์ (แนทชูร็อพพะธิ) และการนวดแบบต่างๆ บางคนเลือกใช้เฉพาะการบำบัดเสริม และบางคนก็ชอบที่จะใช้การบำบัดเสริมอย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายอย่างควบคู่ไปกับการแพทย์แผนปัจจุบัน ต่อไปนี้คือหัวข้อที่ควรพิจารณาเมื่อท่านกำลังใช้หรือคิดจะใช้การบำบัดเสริม
• ซื่อตรงต่อผู้ให้การบำบัดรักษาเพื่อการวินิฉัยอย่างถูกต้องและการบำบัดรักษาที่เหมาะสม
• ท่านกำลังใช้ยาต้านไวรัสและการบำบัดเสริมท่านจำเป็นต้องบอกให้แพทย์ทราบ การบำบัดเสริมบางอย่างอาจขัดแย้งกับการทำงานของยาต้านไวรัส
• จงระมัดระวังในการใช้การบำบัดเสริม ท่านอาจได้รับผลข้างเคียงและปฏิกริยาร้ายแรงจากการบำบัดรักษาเหล่านี้ได้เช่นเดียวกับที่อาจเกิดจากการแพทย์แผนปัจจุบัน
• ใช้เวลาไตร่ตรองก่อนตัดสินใจว่าการบำบัดรักษาวิธีใดบ้างที่ท่านต้องการใช้
• เลือกผู้บำบัดรักษาอย่างระมัดระวังเช่นเดียวกันกับที่ท่านจะเลือกแพทย์แผนปัจจุบัน
• เช่นเดียวกันกับยาชนิดต่างๆ ไม่มีการบำบัดเสริมวิธีใดที่จะรักษาเชื้อเอชไอวี/โรคเอดส์ให้หายขาด